Een legitimaris is het onterfde kind van de overledene. De erfgenaam in een nalatenschap kan daarmee geconfronteerd worden. In deze blog licht ik nader toe waarop de erfgenaam in zo'n geval onder andere moet letten.
Een legitimaris is een afstammeling van de overledene die, als er geen testament zou worden opgemaakt, erfgenaam zou zijn. Het betreft dus het kind van de overledene.
Ouders kunnen voor hun overlijden een testament opmaken waarin zij kunnen kiezen wie zij als erfgenaam willen. Wordt er geen testament gemaakt, dan zal erfopvolging plaatsvinden volgens de wet. Volgens de wet erft de partner samen met de kinderen. Maken de ouders wel een testament, dan kan een erfgenaam worden aangewezen in het testament. Voor meer informatie over onterven wordt verwezen naar de blog “onterven van kinderen, kan dat wel?”.
Indien kinderen impliciet of expliciet in het testament worden onterfd, worden die kinderen schuldeisers van de nalatenschap op het moment dat de ouders overlijden.
Als er een testament is gemaakt, zal de erfgenaam vaak pas na overlijden weten dat hij benoemd is tot erfgenaam. Op dat moment zal hij ook vernemen wie verder nog erfgenaam is in de nalatenschap en of er wellicht personen zijn onterfd.
Als de kinderen van de overledene zijn onterfd, zal de erfgenaam zich geconfronteerd zien met een bijzondere situatie. Hij erft immers in principe alles, terwijl de kinderen dan geen recht hebben op spullen van de overledene.
Wel hebben de onterfde kinderen recht op een zogenoemde legitieme portie (kindsdeel) en daardoor ook op informatie.
Op grond van de wet heeft een onterfd kind dus recht op zijn kindsdeel. Dat kindsdeel komt tot stand op basis van de berekening van de zogenoemde legitimaire massa. De legitimaire massa is de som van alle goederen, gelden en schulden. Verder worden voor de legitimaire massa ook door de overledene gedane schenkingen meegenomen.
Om de legitimaire massa te kunnen berekenen moet er dus allereerst inzage komen in wat er allemaal tot de nalatenschap behoort. Daartoe moet de erfgenaam (die meestal ook executeur of vereffenaar van de nalatenschap is) een zogenoemde boedelbeschrijving opstellen. Daarin moet, onderbouwd met stukken, zijn aangegeven hoe veel activa (vermogen) er is en hoe veel passiva (schulden) er is. Voor wat betreft de schulden, vallen de kosten van de begrafenis daaronder alsook enkele andere kosten. Denk daarbij aan taxatiekosten van de woning van de overledene om te bezien hoe veel geld die waard zou zijn en eventueel een hypotheek.
Het onterfde kind heeft recht om bijvoorbeeld de rekening van de begrafenis in te zien en zo na te gaan of de boedelbeschrijving klopt.
Als de legitimaire massa bekend is, wordt de legitieme portie berekend op basis van een rekensommetje. Er wordt gekeken naar wat diegene geërfd zou hebben als hij niet onterfd zou zijn en van dat bedrag wordt de helft genomen. Zo krijgt het onterfde kind wel iets, maar niet dat wat hij zou hebben gekregen als hij niet onterfd zou zijn.
Als voorbeeld kan gedacht worden aan een gehuwde man en vrouw die samen twee kinderen hebben. Als de moeder zou overlijden, zou op grond van de wet de vader samen met de kinderen erfgenaam zijn. Ieder zou dan recht hebben op 1/3 deel. Stel nu dat moeder een testament heeft opgemaakt en haar man tot enig erfgenaam heeft benoemd. De kinderen zijn dan beide legitimaris en hebben recht op de helft van 1/3 deel en dus op 1/6.
Als erfgenaam kan het vervelend zijn om geconfronteerd te worden met legitimarissen. Wel heeft het onterfde kind recht op informatie en op een geldsom, voor zover er geld is. Op spullen heeft de legitimaris geen recht. De berekening van de legitieme portie kan nog wel eens ingewikkeld zijn, zeker ook gelet op de kosten die in mindering mogen worden gebracht. Wij bij jouw advocaten kunnen je daar graag in bijstaan.
Maak dan vrijblijvend een afspraak. Onze advocaten staan jou graag te woord.
Elke situatie is uniek, zeker nu in deze tijd. Daarom stellen wij jou in de gelegenheid om je prangende vragen rondom dit thema vrijblijvend aan ons voor te leggen. Indien dit nodig is maken we samen desgewenst verdere afspraken.
